Maraming manunulat mula sa aming henerasyon ang nagsikap at nagsakripisyo, buhay man ang kapalit, sa pagsusulong ng pakikibaka at ng kanilang panulat. Marami rin ang nabigo. May mangilan-ngilang hindi na nga natuto’y ipinagpaparangalan pang ang kanilang panitikan ay sadyang sumasalungat sa “mahabang tradisyon ng panlipunang pakikisangkot ng panulaang Filipino.”
NI GELACIO GUILLERMO*
Inilathala ng Bulatlat
Vol. VII, No. 12 April 29-May 5, 2007
Sa pagsusuma ng aking nagawa sa larangan ng makabayang panitikan sa loob ng halos 50 taon, na sa tantya ng mga opisyal at kasapi ng College Editors Guild of the Philippines (CEGP) ay sapat na para parangalan ako sa pamamagitan ng Gawad Marcelo H. del Pilar, kinukumpirma ang sa kanilang pasya’y ambag ko sa pagsusulong ng panitikang nagsusulong sa pakikibaka ng mamamayan para sa isang makatarunga’t malayang lipunan.
Kapurit man ang aking nagawa, ikinatutuwa kong ang pagkilala ay magmula sa hanay ng mga militanteng kabataang peryodista at manunulat na aking hinahangaa’t sa pana-panaho’y nakakapanayam sa kanilang mga palihan. Isa pang dahilan ng aking tuwa ay ang pag-uugnay ng kabuluhan ng aking hamak na nagawa sa mga dakilang gawa ng naunang mga makabayang propagandistang tulad ni Marcelo H. del Pilar. Pinasisigla ako ng mga ito para magpursigi pa sa aking gawain.
Hindi naging madali para sa aming kabilang sa unang henerasyon ng mga manunulat na pumaloob sa kilusang pambansa-demokratikong bagong tipo ang iakma ang aming panulat, paraan ng pag-iisip at paggawa, at istilo ng pamumuhay sa pangangailangan ng isang bago’t mapagbagong kilusang masa sa pangunguna ng mga manggagawa at magbubukid. Batbat ng pagpapahalagang hanggang ngayo’y pinaiiral ng mga naghaharing uri, kinailangang muli kaming dumaan sa isang matagalan, sa katunaya’y panghabambuhay, na edukasyon para ang aming abang likha’y makapaglingkod sa pakikibaka ng masang anakpawis.
Maraming manunulat mula sa aming henerasyon ang nagsikap at nagsakripisyo, buhay man ang kapalit, sa pagsusulong ng pakikibaka at ng kanilang panulat. Marami rin ang nabigo. May mangilan-ngilang hindi na nga natuto’y ipinagpaparangalan pang ang kanilang panitikan ay sadyang sumasalungat sa “mahabang tradisyon ng panlipunang pakikisangkot ng panulaang Filipino.”
Kayong kabilang sa ikalawang henerasyon ng mga makabayang peryodista’t manunulat, marami-rami na rin ang inyong maipagmamalaki at mapaghahanguan ng mahahalagang karanasan at aral, at totoong higit na marami pa ang dapat dumaan sa pagkatuto sa buhay at pakikibaka ng masang anakpawis.
Hindi ko palalampasin ang ironya ng sitwasyon. Tinatanggap ko ang Gawad sa mismong sentro ng pagsusulat batay sa panuntunan ng New Criticism, na ang pinakabuod ay ang pagbaklas sa ugnayan ng panitikan at pulitika (na isang layuning pulitikal) at ang pagdidiin sa panitikan bilang belles-lettres sa halip na isang praktikang panlipunan. Kapuri-puri ang kapangahasan ng CEGP sa pag-uk-ok sa makapal na pader ng reaksyon sa pulitika, peryodismo at panitikan!
Tinatanggap ko rin ang Gawad sa panahong ang pandarahas ng rehimeng Estados Unidos-Arroyo laban sa mamamayang kumikilos para sa kanilang karapatang itayo ang isang lipunang makatarungan at malaya ay walang katulad sa ating kasaysayan makaraan ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Lalong sinususugan ang dahas-pang-estadong ito ng imperyalistang globalisasyon at ng batas laban sa terorismo batay sa doktrinang pandaigdig ng Estados Unidos.
Ngunit natuto nang manindigan at lumaban ang mamamayan, at kasama nila ang mga peryodista’t manunulat na mapagsiwalat ng katotohanan. Kasama nila ang mga kabataang peryodista’t manunulat na pinauunlad ng CEGP sa gitna ng pakikibaka ng sambayanan.
Muli, maraming salamat sa CEGP sa Gawad Marcelo H. del Pilar. Padayon! Inilathala ng Bulatlat
Silliman University, 16 Abril 2007
*Si Gelacio Guillermo ay naging patnugot sa panitikan ng Philippine Collegian, opisyal na pahayagang pangmag-aaral ng Unibersidad ng Pilipinas(UP), noong 1963-64. Naging guro siya ng panitikan sa UP Los Baños at Diliman, gayundin sa Mapua Institute of Technology at University of the East (UE). Makata at kritiko, may-akda siya ng mga aklat na Azucarera at Ang Panitikan ng Pambansang Demokrasya, at patnugot naman ng mga antolohiyang MUOG: Ang Naratibo ng Matagalang Digmang Bayan sa Kanayunan at STR, Mga Tula ng Digmang Bayan. Siya ang nagsalin sa Pilipino ng Prison and Beyond, antolohiya ng mga tula ni Jose Maria Sison. Nag-iisa siyang Pilipinong napabilang sa talaan ng pinakamahuhusay na makata sa mundo sa Poezie Centrum na inilabas ngayong taon — kahanay nina Pablo Neruda, Emily Dickinson, at Bob Dylan.
Isinilang siya noong 1940 sa Hacienda Luisita, kung saan siya lumaki’t naging manggagawa nang kanyang kabataan.
